Stilte en het stiltespel

In het werkplan godsdienst vindt men op pagina 111 bij het hoofdstuk 'Rituelen en Symboliek' een kort stuk over stilte.

Men schrijft hier: "De stilte-ervaring is basis voor gebedsopvoeding. Het is niet zo eenvoudig om een hele groep 'jonge kleuters' stil te krijgen. Via stilte-luister- en hoorspelletjes kan je dit langzaam laten groeien. "

In het ontwikkelingsplan hebben we :

ontwikkelingsaspect 30) stil worden

GodO 30 stil worden	LP	ODET
Tot innerlijke rust komen en ontspannen in voeling komen met zichzelf (bijvoorbeeld via meditatieve muziek); rustig deelnemen aan momenten van bezinning en gebed; via stilte kennismaken met diepte-ervaringen ...	LP	ODET
● Spontane verwondering opbrengen →	LP	ODET
→ stil worden omdat de leidster het voordoet en stilte vraagt →	LP	ODET
→ stil worden omdat je het zelf wil.	LP	ODET
● Even (bijna) stil kunnen zijn →	LP	ODET
→ zichzelf kunnen beheersen en korte tijd stil kunnen worden →	LP	ODET
→ genieten van aandachtige stiltemomenten →	LP	ODET
→ zelf suggesties doen voor stiltemomenten. Zoals je misschien al gelezen hebben sta ik bij de 2,5-3,5 jarige kleuters. Maria Montessori was de bedenker van het stiltespel. De stilte: remming van de beweging Op gewone scholen verstaat men onder 'stilte': het ophouden van gepraat en lawaai';-het onderdrukken van een reactie; het omgekeerde van luidruchtigheid en wanorde. Terwijl toch de stilte kan opgevat worden op positieve wijze,-als een toestand 'verheven' boven de gewone gang van zaken. Als een ogenblikkelijke remming, die inspanning vereist,-als een gebod van de wil,-als een afzondering van de geluiden van het gewone leven,-haast als isolering van de ziel van de stemmen uit de buitenwereld. ( uit De methode, de ontdekkingen van het kind, dr. Maria Montessori) De stilte-les had zijn oorsprong in een toevallige gebeurtenis. Maria Montessori liet de kinderen van een kinderhuis kijken naar een ingebakerde zuigeling van vier maanden. "Niemand kan zich zo stil houden als deze slapende baby..." De kinderen deden hun best om ook zo stil te zijn. Ik doe regelmatig stiltelessen in en uit de klas. - Yoga, handen op de buik en alleen met je gedachten naar je ademhaling gaan. buikademhaling brengt rust, is de ademhaling van je slaap. Borstademhaling geeft energie. Ik begeleidt de inademing:" Laat het zonnetje in je buik komen.", en de uitademing met :" onze buik wordt terug een platte pannenkoek." -Zo stil staan in de rij, dat de duiven op de speelplaats durven komen en de koekjeskruimels na de speeltijd komen oppikken. -Luisteren naar het lied van twee merels op de speelplaats. Ik sta vaak stil in de rij om te luisteren naar de vogels, de duiven, de merels, de mezen, de eksters. -Stil worden voor we de refter binnen gaan voor onze koek en drank. Stil worden voor het middaggebed, voor het gebedje in de klas. -Een belletje in de kring doorgeven zonder dat het belt. -Kijken naar de ademhaling van een hond die in de kring ligt te slapen. Ik had dit gedaan met een oude Golden retriever Bo die ik heel goed kende. De kinderen werden stil door naar zijn buik te kijken, een zeer aparte sfeer. -Stil naar een vlammetje kijken tijdens het gebed. - Het individueel stil worden tijdens het schilderen. Met de driejarigen proberen we 15"-30"  absolute stilte te houden. Een goede uiteenzetting over stilte-oefeningen vond ik op deze site: www.justthisday.org/wp-content/uploads/2010/09/silence.pdf‎ The Daily Ritual of Silence Silence is almost unknown to children today. Noise is so commonplace, that children have rarely known or experienced the tranquillity of silence. They have not seen it modelled. It does not come automatically to them. Silence requires effort, the attention of the will, and maximum self control. For children to become a master of silence, they need to learn to relax, listen and appreciate quiet solitude. They need to learn what their body does when it is still and quiet. They need to understand that when in silence their sense of hearing is heightened so much so that they can hear their own breathing and heartbeat. Maria Montessori was the first educator to ‘recognize children’s need to Montessori, silence is the cessation of every movement. This silence of movement ‘suspends normal life, and raises the person to another level of self’ (The Montessori Method). One hundred years ago, Maria Montessori created the ‘game of silence’ where all the children and the teacher remain as quiet as possible to listen for ‘the lightest sounds like that of a drop of water falling in the distance and the faroff chirp of a bird’ (Montessori, 1936 quoted in Kramer, 1976:115). The teacher can whisper the word ’silence’ very softly, ring a small bell or turn over a prepared sign that says ‘silence. The children stop what they are doing and gather together in a designated space. The teacher whispers ‘Let us close our eyes’. The children, sit in such silence that the room seems deserted1. The children still with their eyes closed waiting to hear the teacher whisper their name. After a few minutes when all children are silent, the teacher softly whispers their names. Children listen attentively for their name to be whispered. When they hear their name, the children walk very quietly toward the teacher – so quietly no one hears them moving. It is important to call every child. If someone does not hear his name, call some of the other children and then call him again. The children need really to listen. When all children’s names are whispered, silence stops and children return to what they were doing before the game began. It is important not to break off the game abruptly According to the writings of Maria Montessori this activity is designed to help children develop a higher level of self-discipline, along with a greater awareness of the beauty of silence and subtlety of sound (Seldin and Wolff 2007). Repeating the game process so habituates the children to immobility and to absolute silence that, when one of them interrupts, it needs only a syllable, a gesture to call him back immediately to perfect order. (Montessori, 1964, p. 205). The end result is a calm and peaceful environment, with everyone feeling calmer after the experience. Variations/Extension: Children need repeated opportunities to experience silence within group and individual settings. In conjunction with the ‘game of silence’, there are many ways of inviting children to silence, including the following: _ Guided visualization _ Meditation _ Yoga _ Progressive muscle relaxation _ Listen to breathing _ Feel heartbeat _ Listen for noises and tell the noises you hear _ Sit quietly and listen to music sounds _ Quiet spaces where children enjoy tranquillity _ Peaceful secluded garden _ Use sand timer for the duration of silence time References Kramer, R. (1976). Maria Montessori. G.P. Putman’s, New York. Montessori , M. (1964). Montessori Method, rev. ed. Schocken Books, New York. Seldin T., and Wolff J. (2007) The Exercises of Practical Life The Montessori Foundation. The International Montessori Council. Wolfe, A. (2007). Renewing the silence game. Montessori International Mazazine, 85, December, 12-13. Montessori St Nicholas Charity.	LP	ODET